Smaakmakers
De rijke smaken van de mediterrane keuken komen nog beter tot hun recht met kruiden die er helemaal bij passen. Maar gebruik ze ook gewoon in Hollandse gerechten of bij de barbecue op vlees of gegrilde groenten. Kweek ze in je tuin of terras en je hebt deze smaakmakers dagelijks onder handbereik, lekker en makkelijk.
Tijm
Tijm is een meerjarige plant die zich het meest thuis voelt in kalkhoudende en redelijk droge, waterdoor-latende grond. En hij staat graag vol in de zon. Je kunt tijm in maart zaaien, binnen in een potje. Druk de zaadjes alleen een beetje aan, bedek ze niet met aarde. Ze hebben namelijk licht nodig om te kiemen. Af en toe water geven en na een dag of tien zie je de plantjes opkomen. Vanaf half mei mogen ze de tuin en de volle grond in. Zet ze zo’n 20 centimeter uit elkaar en geef voldoende vocht tot ze goed zijn ingeworteld.
Na de bloei snoei je tijm flink terug, dan vormen er weer nieuwe uitlopers en is de plant meteen winterklaar. ‘s Zomers bloeit tijm vooral in juni en juli en is dan eigenlijk onmisbaar in je moestuin. De kleine lila bloemetjes trekken veel bijen aan, terwijl luizen juist weer uit de buurt blijven van tijm.
Wil je meer tijmplanten, dan kun je je bestaande plant in het voorjaar of de herfst scheuren. Je graaft hem uit en deelt de kluit in twee of meer delen die je dan weer opnieuw plant.
Oogsten en gebruiken
Oogsten is makkelijk, je knipt gewoon de takjes met blaadjes en al af. Het eerste jaar zijn de takjes zelf nog eetbaar, daarna worden die takjes stugger en eet je alleen de blaadjes. Je kunt tijm drogen en bewaren. Tijm heeft een stevige smaak die goed combineert met allerlei gerechten. In soepen, sauzen, stoofpotjes. Maar ook bij vlees en gevogelte, in hartige taarten en grappig genoeg is het ook een spannende combinatie met aardbeien en wat balsamico-azijn.
Oregano (Marjolein)
In Nederland noemen we het Marjolein, maar spreek het woord oregano uit en je waant je in Italië. Gelukkig voelt oregano zich ook prima thuis in een Nederlandse tuin. Vanaf april zaai je het kruid binnen in potjes. Zaadjes licht aandrukken, maar niet bedekken met aarde. Zorg dat de grond niet uitdroogt. Twintig dagen later komen ze op. In mei breng je ze naar buiten, ze mogen in potten of in de volle grond. Zet ze ongeveer 30 centimeter uit elkaar en zorg voor een zonnige, droge plek. De planten zijn winterhard en blijven het hele jaar groen.
Oregano laat zich makkelijk scheuren. In de lente of herfst graaf je de plant uit, deelt hem in twee of meer stukken en zet die weer terug in de aarde. Zo vermenigvuldig je je oogst in het volgende jaar.
Oogsten en gebruiken
Om te oogsten knip je af wat je nodig hebt. De blaadjes van oregano zijn goed te drogen. De kruidige, licht zoete smaak is heerlijk in tomatengerechten, soepen en (pasta-)sauzen, op gegrilde groenten, bij de barbecue en natuurlijk op pizza’s.
Rozemarijn
Ook rozemarijn in een meerjarig kruid dat het goed doet op een zonnige plek met kalkhoudende en waterdoorlatende grond. Zaai rozemarijn binnen in potjes in maart. Zaadjes alleen licht aandrukken en niet met aarde bedekken. Ze hebben licht nodig om te kiemen. En af en toe wat water. Na zo’n dertig dagen komen de plantjes op. Half mei gaan ze naar buiten, in potten of de volle grond. Plant ze op 35 tot 50 centimeter van elkaar. Of maak er een mooi haagje van, dan zet je ze iets dichter bij elkaar. Rozemarijn kan meer dan een meter hoog worden. Rozemarijn bloeit vanaf het voorjaar en geeft een heerlijke, zoete geur in de tuin. Snoei rozemarijn na de bloei om de plant lekker vol te houden. Knip nooit tot in de houtige delen, dan loopt de plant loopt niet meer uit.
Oogsten en gebruiken
Rozemarijn oogst je door de bovenkant van de takjes af te knippen, knip nooit in de houtige delen. Omdat de plant winterhard is, kun je het hele jaar door oogsten. Maak bundeltjes van de takjes en hang die ondersteboven te drogen. De sterke, aromatische geur van rozemarijn past heel goed bij gegrilde en ovengerechten. Het is ook een perfect kruid bij allerlei barbecue-gerechten.
Salie
Salie is een meerjarige plant, maar na een jaar of vier is het beter om de planten te vernieuwen. Je zaait salie in het voorjaar binnen in potjes. Doe geen aarde over de zaadjes, ze hebben licht nodig om te kiemen. Geef regelmatig wat water. Vanaf april/mei kunnen ze buiten in potten of de volle grond. Ook salie staat graag in het zonnetje. In de vroege zomer bloeit salie met prachtige paarse bloemen waar bijen op afkomen. Na de bloei snoei je salie flink terug.
Oogsten en gebruiken
Het blad van de salie oogst je van de vroege zomer tot de herfst. De sterke, kruidige en wat bittere smaak combineert mooi met gegrilde gerechten, maar ook met pompoen. Je maakt er thee van door kokend water over de bladeren te schenken.
Bonenkruid
Het eenjarige bonenkruid laat zich makkelijk telen. Zaai het vanaf april binnen in potjes. Druk de zaadjes licht aan, maar dek ze niet af met aarde. Half mei breng je de plantjes naar buiten, in potten of de volle grond. Bonenkruid houdt van zon en staat graag in luchtige, humusrijke grond. Zet ze op zo’n 20 centimeter van elkaar. Bonenkruid wordt ongeveer 40 centimeter hoog. De bloeiperiode is van juli tot september met kleine, lichtroze bloemen.
Oogsten en gebruiken
Wil je bonenkruid drogen, dan oogst je de blaadjes het beste voor de bloeiperiode. Voor vers gebruik kun je ook tijdens de bloei oogsten. De naam zegt het al, de zoetige smaak van bonenkruid is lekker bij allerlei soorten bonen. Maar ook bij spruitjes, vlees of in stamppotten is het een heerlijk kruid.
