
De huismus
De huismus is misschien wel de bekendste tuinvogel van Nederland. Je ziet hem vaak in groepjes druk kwetterend door de tuin vliegen. Hij is gezellig, nieuwsgierig en altijd op zoek naar iets lekkers. De huismus voelt zich overal thuis en zorgt voor vrolijkheid en extra leven in de brouwerij.
Hoe herken je de huismus?
De huismus is een kleine, stevige vogel van ongeveer 14 cm groot. Je herkent hem aan:
- Een bruin verenkleed met zwarte en grijze vlekken
- Het mannetje heeft een grijze kruin en wangen
- Ook heeft het mannetje een zwarte vlek op de borst
- Het vrouwtje is eenvoudiger bruin met een lichte wenkbrauwstreep
- Een korte, dikke snavel
In tuinen zie je huismussen vaak in groepjes op de grond rondscharrelen of bij een voederhuisje.

Het verschil tussen de huismus en vergelijkbare vogelsoorten
De huismus lijkt op de ringmus, maar die heeft een bruine kruin en een duidelijke zwarte vlek op de wang. Ook wordt de huismus soms verward met de vink, maar die heeft een roodoranje borst en een felle witte vleugelstreep.
Het verschil tussen mannetjes en vrouwtje
Het mannetje heeft een grijze kruin, zwarte vlek op de borst en donkerdere kleuren. Het vrouwtje heeft een simpeler uiterlijk, gekleurd in bruin- en beige tinten.
Welk geluid maakt de huismus?
De huismus heeft geen uitgebreide zang, maar laat vaak een vrolijk ‘tsjilp-tsjilp’ horen. Vooral in de lente hoor je groepjes huismussen druk zingen rond hun nest.
Wat eet de huismus?
De huismus eet vooral zaadjes, maar eet in het broedseizoen ook insecten om de jongen groot te brengen. Hij is dol op:
- Zonnebloempitten
- Strooivoer
- Ongezouten pinda’s
- Kleine insecten en larven in de zomer
- Vetbollen en vogelpindakaas in de winter
Bied het voer aan op de grond of in een voederhuisje, want huismussen zoeken naar eten graag in groepjes.
De ideale tuin voor de huismus
Een huismus voelt zich thuis in een tuin met veel groen en veilige plekjes om te schuilen. Je helpt hem met:
- Dichte struiken of hagen als bescherming
- Bessenstruiken voor natuurlijk voedsel
- Nestkasten, liefst in groepjes, want huismussen broeden graag samen
- Een waterschaal om te drinken en te badderen
- Open plekken om op de grond naar voedsel te zoeken

Waarom je de huismus in je tuin wilt hebben
De huismus zorgt voor gezelligheid en beweging in de tuin. Daarnaast is hij nuttig, want hij eet:
- Insecten en larven in de zomer
- Zaden en pitten in de rest van het jaar
Zo helpt hij mee de tuin gezond te houden. Zijn vrolijke aanwezigheid maakt je tuin bovendien een stuk gezelliger.
Hoe krijg je de huismus in je tuin?
Wil je huismussen lokken, zorg dan voor een tuin waar ze in groepjes terecht kunnen. Denk aan:
- Strooivoer, pinda’s, vetbollen en vogelpindakaas aanbieden
- Nestkasten plaatsen in groepjes
- Dichte struiken planten voor schuilplekken
- Een waterschaal neerzetten
- Geen pesticiden gebruiken, zodat er voldoende insecten blijven

Algemene weetjes over de huismus
1. Leefgebied en verspreiding
De huismus komt veel voor in dorpen, steden en op het platteland. Je vindt hem vooral in de buurt van mensen, want hij voelt zich thuis in tuinen en bij boerderijen.
2. Nest en broeden
Huismussen broeden van april tot augustus. Ze gebruiken vaak holtes in gebouwen of vogelhuisjes. De huismus legt per keer 3 tot 6 eitjes. Ze broeden meerdere keren per jaar.
3. De huismus door het jaar heen
In het voorjaar broeden huismussen en hoor je ze druk tjilpen rond hun nest. In de zomer zie je groepjes mussen samen op zoek naar insecten. In de herfst schakelen ze over op zaden en bessen. In de winter blijven ze in groepen bij elkaar en zoeken ze vaak voederhuisjes op.
4. Bedreigingen en bescherming
De huismus is geen bedreigde soort meer, maar heeft in steden vaak last van een tekort aan nestplekken en voedsel. Ook roofdieren zoals katten vormen een gevaar. Gelukkig is de huismus beschermd door de Wet natuurbescherming. Door vogelhuisjes en tuinvogelvoer help je de huismus op een eenvoudige manier.
Liever persoonlijk advies in de winkel?
Wil je weten wat je allemaal kunt doen voor tuinvogels in jouw tuin? Onze specialisten in meer dan 160 Welkoop-winkels helpen je graag verder met tips, advies en de juiste producten.
Zoek een winkel